20-21-октябрда Министрлер Кабинетинин Төрагасы – Кыргыз Республикасынын Президентинин Аппаратынын Жетекчиси Акылбек Жапаровдун төрагалыгы алдында 2022-жылы ЕӨАКтин кезектеги жыйыны Ереван шаарында (Армения Республикасы) болуп өттү.
ЕӨАК отурумунун күн тартибинде 23 маселе аныкталды, анын ичинен 10 маселе тар чөйрөдө талкуулоо менен (2022-жылдын 20-октябры), калган 13ү кеңейтилген курамда талкуусуз кабыл алынды (2022-жылдын 21-октябры).
ЕАЭБ өлкөлөрүнүн өкмөт башчылары Биримдиктин кошумча түзүлгөн бюджеттик каражаттарынын эсебинен өнөр жай кооперациясын жеңилдетилген каржылоонун булактары жана механизми боюнча макулдашылган ыкмаларды иштеп чыгышты.
Бул инструменттин аркасында ЕАЭБдеги эң келечектүү көп тараптуу долбоорлор Биримдиктин эл аралык жана улуттук каржы уюмдары тарабынан берилген кредиттер боюнча ставканы субсидиялоо аркылуу финансылык колдоо алышат.
Маалымат иретинде:
«ЕАЭБ өлкөлөрүнүн премьер-министрлери Комиссияга долбоорлор менен иштөө жана финансылык колдоо көрсөтүү боюнча улуттар аралык деңгээлде иш-чараларды уюштуруу боюнча жаңы ыйгарым укуктарды берүү зарылдыгын колдошту. Негизги артыкчылыктар болуп үч же андан көп тараптардын долбоорлорго катышуусу, кызматташтык чынжырында кошумча наркты калыптандыруу, каржылык натыйжалуулук жана туруктуулук, өз ара сооданын жана инвестициянын өсүшү саналат”.
Бул багыттагы мындан аркы иштердин пландарына ылайык, 2023-жылдын ичинде ЕЭКтин жаңы ыйгарым укуктары, каржылоо жол-жобосун иштеп чыгуу жана кабыл алуу, кооперациялык долбоорлорду ишке ашыруунун бирдиктүү критерийлерин жана тармактарын бекитүү, деталдуу каржылоо маселелери каралды. механизми жана бир катар башкалары каралат.
Евразия өкмөттөр аралык кеңешинде Евразия экономикалык биримдигине мүчө мамлекеттер ишке ашырып жаткан импортту алмаштыруу боюнча биргелешкен долбоорлор боюнча отчет каралды. 2021-2022-жылдары ЕАЭБде автомобиль өнөр жайы, станок куруу, электротехника жана башка бир катар тармактарда 25 долбоор ишке ашырылган.
Отчетто 2021-2022-жылдары импортко көз каранды өнөр жай, анын ичинде автомобиль, станок, электр, химия, медициналык, целлюлоза-кагаз сыяктуу 25 долбоордун ишке ашырылышы тууралуу маалымат берилген. Бул долбоорлор тууралуу маалымат интеграциялык бирикменин сайтында жайгаштырылган өнөр жай маалыматтык ресурсу болгон ЕАЭБдин Индустриалаштыруу картасында түзүлдү.
Евразиялык өкмөттөр аралык кеңеш Евразия экономикалык биримдигинин алкагында Өнөр жай кызматташтыгынын негизги багыттарын (ӨМӨБ) ишке ашыруу боюнча жылдык мониторингдин жана талдоонун жыйынтыгы боюнча отчетту жактырды.
Докладда 2021-жылга Биримдикте өнөр жайды жана кооперативдик кооперацияны өнүктүрүү боюнча көрсөткүчтөрдүн маанилери мүчө мамлекеттердин өнөр жайын өнүктүрүүнүн оң аспектилери жөнүндө айтууга мүмкүндүк берери белгиленген.
Ошондой эле өнөр жай тармагындагы интеграцияны мындан ары өнүктүрүүнүн артыкчылыктуу багыттары жана тараптардын өнөр жайына тийгизген терс таасирин тез арада жоюу боюнча сунуштар иштелип чыгып сунушталды.
Документте сунушталган жакынкы келечекте өнөр жай кооперациясын өнүктүрүүнүн багыттары СНПСте каралган чараларды ишке ашыруу боюнча аракеттерди координациялоонун маанилүү куралы болуп калат, ошондой эле Евразиянын бардык өнөр жай интеграциясы чөйрөлөрүндө коюлган милдеттерди чечүүгө көмөктөшөт.
ЕАЭБ өлкөлөрүнүн өкмөт башчылары жарлык кабыл алышты, ага ылайык ЕАЭБтин кызыкдар өлкөлөрүнүн компаниялары Египет Араб Республикасындагы россиялык өнөр жай аймагына россиялык бизнес менен бирдей шарттарда, анын ичинде түзүлүп жаткан инфраструктурага жана башка эмгек шарттарына жол ачылат.
Аймактык экономикалык интеграция, экономика жана финансы, транспорт жана транспорт, санариптештирүү жана маалыматтык-коммуникациялык технологиялар, өнөр жай жана агроөнөр жай комплекси, соода саясаты жана атаандаштык саясаты тармактарында өз ара аракеттенүү максатында үстүбүздөгү жылдын 13-октябрында ЕЭК менен СВМДА Секретариатынын ортосундагы Меморандумга кол коюлган.
ЕАЭБ өлкөлөрүнүн өкмөт башчылары Экономикалык комиссия ЕАЭБ өлкөлөрүнүн өкмөттөрү менен бирдикте климаттык күн тартибинин алкагында жол картасын ишке ашырууну камсыз кылууга тапшырма беришти.
Жол картасы жети багытты камтыйт:
- климаттык чөйрөдөгү улуттук мыйзамдык жөнгө салууга талдоо жүргүзүү жана бул чөйрөдө бирдиктүү мамилелерди иштеп чыгуу боюнча сунуштарды даярдоо;
- Париж макулдашуусунун максаттарына жетүү үчүн көмүртектерди жөнгө салуунун биргелешкен рыноктук жана рыноктук эмес механизмдерин түзүү боюнча сунуштарды иштеп чыгуу;
- компетенцияны эске алуу менен төмөнкүдөй тармактарда эмиссияны аз трансформациялоону стимулдаштыруу боюнча чараларды аныктоо: транспорт, энергетика, металлургия, химия өнөр жайы, курулуш, айыл чарба;
- евразиялык аз көмүртектүү өнүктүрүү демилгелери;
- жашыл каржылоо;
- Климаттык технологиялар жана санариптик демилгелер банкын түзүү;
- климаттын күн тартибинин маселелери боюнча эл аралык соода мамилелери чөйрөсүндө координациялоо жана ЕАЭБге мүчө мамлекеттердин климаттык чөйрөдөгү кызыкчылыктарын эл аралык аренада илгерилетүү максатында башка өз ара аракеттенүү.
ЕАЭБ өлкөлөрүнүн өкмөт башчыларынын Регионалдык аккредитациялоо уюмун түзүү жөнүндөгү маселени кароонун алкагында өкмөттөргө аккредитациялоо боюнча органдардын Регионалдык аккредитациялоо уюмуна (РАУ) катышуу мүмкүнчүлүгүн карап чыгуу жана ыйгарым укуктуу органдарга көмөк көрсөтүү тапшырылды.
РАУ түзүү продукциянын шайкештигин баалоонун натыйжаларына ишенимди жогорулатуу жана ЕАЭБдин жалпы рыногун коргоо үчүн Биримдикте аккредитациялоо жол-жоболорун жакындатууга көмөктөшөт. Мындай уюм үчүнчү өлкөлөр менен соода жүргүзүүдө техникалык тоскоолдуктарды түзүүнү болтурбоочу эффективдүү инструменттердин бири болуп калышы мүмкүн, ошондой эле КМШ өлкөлөрүнүн жана алыскы чет өлкөлөрдүн рынокторуна союздаш товарлардын экспортун көбөйтүү үчүн шарттарды түзөт.
Докладда анын ишинин негиздери жана шарттары көрсөтүлгөн:
– КМШ жана ЕАЭБ мүчө мамлекеттеринин улуттук аккредитациялоо органдарынын катышуусу, анын эл аралык таануусу, ЕАЭБ өлкөлөрүнүн (КМШ) биринде жайгашкан туруктуу жумушчу органдын болушу;
- Комиссия менен Регионалдык аккредитациялоо уюмунун ортосундагы өз ара аракеттенүүнүн артыкчылыктуу форматы ал түзүлгөндөн кийин - тиешелүү өнөктөштүк келишимине кол коюу аркылуу белгиленет.
Евразиялык өкмөттөр аралык кеңештин мүчөлөрү токтом кабыл алышты, ага ылайык ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдарга Россия Федерациясы менен Казакстандын жана Кыргыз Республикасынын ортосундагы өз ара соодада темир жол жана автомобиль транспортунда жүктөрдү ташууда электрондук навигациялык пломбаларды колдонуу боюнча эксперимент жүргүзүү тапшырылды.
Эксперимент маалыматтык системаларды тестирлөөгө, навигациялык пломбаларды колдонуу механизмин иштеп чыгууга жана тышкы экономикалык ишмердиктин катышуучуларын ЕАЭБде навигациялык пломбаларды колдонуу менен ташууларды көзөмөлдөөнү киргизүүгө даярдоого мүмкүндүк берет.
ЕАЭБ өлкөлөрүнүн өкмөт башчыларына Биримдиктин ички рыногундагы тоскоолдуктарды четтетүү боюнча кырдаал тууралуу маалымат берилди, алардын ичинен учурда 48 (11 тоскоолдук жана 37 чектөө) бар. ЕЭК ЕАЭБ өлкөлөрү менен бирдикте тоскоолдуктарды жоюу боюнча иштерди жакшыртуу жана бошотууларды жана чектөөлөрдү минималдаштыруу боюнча чараларды ишке ашыруу аркылуу жаңы тоскоолдуктардын пайда болушуна жол бербөө боюнча иштерди жүргүзүүдө.
Кошумчалай кетсек, Биримдик өлкөлөрүнүн өкмөттөрүнө ЕАЭБдин ички рыногунун иштешинин алкагында бар болгон тоскоолдуктарды жоюуну 2023-жылдын биринчи кварталынан кечиктирбестен бүтүрүү тапшырылды.
Декабрдагы иш-чаралардын аткарылышынын жыйынтыктары тууралуу мамлекет башчыларына Жогорку Евразиялык экономикалык кеңештин жыйынында маалымат берүү пландалууда.
2022-жылдын 27-майында ЕАЭБге мүчө мамлекеттердин башчылары Евразия экономикалык комиссиясына мүчө мамлекеттерди тоскоолдуктарды жоюуга дем берүүчү кыйла натыйжалуу механизмдерди киргизүү боюнча конкреттүү сунуштарды иштеп чыгуу зарылчылыгы жөнүндө макулдашууга жетишти.
Евразия өкмөттөр аралык кеңешинин кезектеги жыйыны 2023-жылдын 2-3-февралында Алматы шаарында өтөт (Казакстан Республикасы).
