Региондор аралык башкы башкармалык 2020-жылы төө буурчактын айдоо аянты 59 гектардан ашык буурчак (фасоль) өсүмдүктөрүн ээлегендигин, 2020-жылдын 1-октябрына карата дүң түшүм 18,4 ц/га түшүмдүүлүк менен 89,300 тоннаны түзгөндүгүн маалымдайт.

Кыргызстанда төө буурчак жыйырма жылдан ашуун убакыттан бери өстүрүлүп келе жатат, Талас облусунда алар негизги айыл чарба өсүмдүгүнө айланды, төө буурчак региондун калкынын 75% дан ашыгын жумуш орундары менен камсыз кылды жана учурда аймактагы айыл чарба жерлеринин дээрлик жарымы төө буурчак өстүрүп, дээрлик толугу менен экспорттолот.

Төө буурчак - азык-түлүк коопсуздугун жакшыртууга мүмкүндүк бере турган бир катар уникалдуу артыкчылыктары бар алмаштырылгыс өсүмдүк. Кургакчылыктын кесепеттерине туруштук бергендиктен, түшүмдүүлүгү төмөн жерде өстүрсө болот. Түшүм жакшы сакталат, төө буурчактын кургак урук түрүндө сактоо мөөнөтү 5 жылдан 6 жылга чейин.

Талас районунда 2019-жылы 58 гектардан ашык жерге төө буурчак эгилип, дүң түшүм 17,4 ц/ га түшүм менен 101,525 тоннаны түзгөн. 2020-жылы төө бурчак 59 гектардан ашык айдоо аянтын ээледи. 2020-жылдын 1-октябрына карата дүң жыйымы 18,4 ц/га түшүмдүүлүктө 89 300 тоннаны түздү.

Төө буурчактын дүң жыйымынын 90% дан ашыгы жыл сайын экспорттолот. Ошентип 2019-жылы 93,500 тонна, 2020-жылдын 9 айында дүйнөнүн 28 өлкөсүнө 30 компания тарабынан 38,400 тонна төө буурчак экспорттолгон, алардын негизги импортерлору: Түркия, Сербия, Россия, Болгария, Македония.

Экспорттолгуучу төө буурчактын негизги сорту - бул “лопатка”, төө буурчактын орточо баасы анын тазалыгына жана калибрине жараша килограммына 80,0 сомдон 86,0 сомго чейин, ал эми 2019-жылы төө буурчактын килограммы 53,0-55,0 сомду түзгөн.

Азыркы учурда төө буурчакты кол менен иштетүү (тазалоо, сорттоо жана таңгактоо) дагы эле бар, бирок акыркы бир нече жыл ичинде буурчактын түшүмүнөн кийин кайра иштетүү автоматташтырылган.

Төө буурчакты экспорттоо потенциалын жогорулатуу үчүн Талас облусунда төө буурчакты кайра иштетүүчү завод курулат. Төө бурчактын экспорту менен алектенген ишкерлер буурчак уну, консерваланган соя жана соя эти түрүндөгү даяр продукцияны кайра иштетүүнү жана экспорттоону пландаштырууда. Төө буурчактын үрөнүн өндүрүү үчүн үрөн чарбаларын түзүү зарылдыгын башкармалык белгиледи.