Кыргыз Республикасынын Салык кодексинин 416-беренесинин 4-бөлүгүнүн 3-пунктуна ылайык, (мындан ары-КР УК), соода иши үчүн патенттердин колдонуу мөөнөтү 2024-жылдын 1-январына чейин жарактуу.

Бул ченем ишкерлерди салык салуунун Заманбап методдоруна өтүүгө шыктандыруу максатында жана бирдиктүү салыктын негизинде салык салуунун жөнөкөйлөтүлгөн системасын кеңири жайылтууга байланыштуу кабыл алынган.

Алсак, иштин түрлөрү боюнча базалык сумманын тизмесинен соода иштери боюнча "Соода залынын аянты 30 кв.м чейинки дүкөндөрдө пиротехникалык буюмдардан тышкары товарларды чекене сатуу (жайгашкан жерине, дүкөндүн аянтына жана иштин түрүнө жараша)", "Соода залынын аянты 30 кв.м чейинки соода түйүндөрүн пайдалануу менен соода борборлорунда товарларды чекене сатуу (соода борборуна, соода түйүнүнүн аянтына жана иштин түрүнө жараша)", " Базарларда жана чакан базарларда цементтен жана пиротехникалык буюмдардан тышкары төмөнкүлөрдү чекене сатуу (базарга, соода түйүнүнүн аянтына жана иштин түрүнө жараша):" ж. б. у. с. иштердин түрлөрү алынып салынды.

КР СК 416-беренесин ишке ашыруу максатында субъекттердин тизмесиндеги айрым пункттар алынып салынат, алар өз ишинин өзгөчөлүгүнө же жайгашкан жеринин өзгөчөлүгүнө байланыштуу контролдук-кассалык машиналарды колдонбостон акчалай эсептешүүлөрдү жүргүзө алышат, Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин 2022-жылдын 8-апрелиндеги № 193 “Контролдук-кассалык машиналарды киргизүү боюнча чаралар жөнүндө” токтому менен бекитилген патенттин негизинде иш жүргүзүү шартында,

Улам, соода иши үчүн патенттерди колдонуу мөөнөтү 2024-жылдын 1-январына чейин күчүндө болот, субъекттердин тизмесинде төмөнкү пункттар алынып салынат:

– алкоголдук продукцияны жана тамеки буюмдарын кошпогондо, гезиттерди жана журналдарды, ошондой эле коштоочу товарларды гезит-журнал күркөлөрүндө сатуу;

– кол арабаларды, көчмө прилавкаларды, күркөлөрдү жана ларекторду пайдалануу менен гүл өстүрүү продукциясын, айыл чарба продукциясын, нан азыктарын, улуттук жана сергитүүчү суусундуктарды чекене сатуу;

– цистерналардан/челектерден квас, сүт, улуттук жана сергитүүчү суусундуктарды чекене сатуу;

Мында соода ишин жүзөгө ашыруучу жана патенттин негизинде салык төлөөчү салык салуунун жалпы режимин же бирдиктүү салыктын негизинде салык салуунун атайын режимин тандай алат.

Бирдиктүү салык төмөнкүлөрдү карайт:

- ККМди колдонуу боюнча талаптарды аткарган товарларды, жумуштарды, кызмат көрсөтүүлөрдү сатуудан түшкөн акчанын жылдык көлөмү 8,0 млн. сомго чейинки жеке ишкерлерди салык төлөөдөн мөөнөтсүз бошотуу;

- министрлер кабинети бекиткен реестрге киргизилген базарларда жана кичи базарларда соода кылган жеке ишкерлер 0,1% ставка боюнча салык төлөшөт%,

- соода иши үчүн төмөнкүдөй өлчөмдөрдө иштин түрүнө жараша ставкалар боюнча бирдиктүү салыкты колдонуу;

а) күйүүчү-майлоочу материалдарды, дары каражаттарын жана медициналык буюмдарды импорттоочуну, экспорттоочуну, дистрибьюторду жана сатып өткөрүүчү субъектти кошпогондо, катары менен келген акыркы 12 ай үчүн түшкөн акчанын көлөмү төмөнкүдөй болгон субъект тарабынан:

- 30 000 000 сомго чейин - 0,5 пайыз;

- 30 000 000 сомдон 50 000 000 сомго чейин - 1 пайыз;

б) ушул пункттун "а" пунктчасында көрсөтүлбөгөн субъект тарабынан:

- накталай формада - 4 пайыз;

- накталай эмес формада - 2 пайыз;

- ээси көрсөтүлбөгөн субъекттин дарегине - 4 пайыз;

Алсак, мурда ККМди колдонуудан бошотулган, бирок патенттин негизинде салык төлөгөн соода ишинин жогоруда аталган субъекттери бирдиктүү салыктын негизинде салык салуунун атайын режимине өтүүдө ККМди колдонуу шартында жана товарларды, жумуштарды, кызмат көрсөтүүлөрдү сатуудан түшкөн кирешенин жылдык көлөмү 8,0 млн.сомго чейин салыктарды төлөөдөн бошотулат.

эгерде бул долбоор кабыл алынса төмөнкүлөрдү камсыз кылууга мүмкүндүк берилет:

– бизнес-чөйрөгө жагымдуу шарттарды түзүү жана жакшыртуу;

- коррупцияны пайда кылган жана аны коштогон коррупциялык схемаларды жокко чыгаруу;

- салыкты натыйжалуу башкаруу менен салык салууну жөнөкөйлөтүү;

- ишкердик чөйрөсүндө атаандаштыкка жөндөмдүүлүк жана иш жүзүндөгү товар жүгүртүүдөн салыктарды төлөө боюнча бирдей укуктарды камсыз кылуу.