2017-жылдан бери Кыргыз Республикасынын Экономика жана коммерция министрлигине караштуу Монополияга каршы жөнгө салуу кызматы бааларды мамлекеттик жөнгө салууну . социалдык мааниси бар товарларга бааларды мамлекеттик женге салууну киргизүү учурунда Министрлер Кабинетинин “Кыргыз Республикасындагы табигый монополиялар жөнүндө” мыйзамынын чегинде гана табигый монополиялардын субъекттери үчүн жана чечимдери менен ишке ашырып келет.
Азык-түлүк товарларына, күйүүчү-майлоочу материалдарга, көмүргө ж.б. баалардын абалы боюнча Талас облусу боюнча Кызмат төмөндөгүлөрдү түшүндүрөт.
Атаандаш рыноктордогу, ошондой эле үстөмдүк кылуучу субъекттер турган рыноктордогу баалар Кызмат тарабынан жөнгө салынбайт, алар рыноктук механизмдерди эске алуу менен эркин түзүлөт.
Кызмат өзүнүн ыйгарым укуктарынын чегинде социалдык маанидеги товарлардын рынокторунда (СМТ) иштерди жүргүзөт - булар баанын негизсиз өсүшүнө жол бербөө боюнча түшүндүрүү иш-чараларынан, орточо рыноктук чекене баага мониторинг жүргүзүүдөн, ошондой эле Мыйзамдын талаптарын бузуулардан турган алдын алуу иш-чаралары болуп саналат.
Кызматтын аймактык бөлүмдөрү бааларды кармоо максатында жергиликтүү бийлик органдары менен биргеликте Кыргыз Республикасынын «Жергиликтүү мамлекеттик администрация жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары жөнүндө» Мыйзамынын 7-беренесинин алкагында иш алып барышат.
Учурда Талас облусунда 2022-жылдын сентябрь айынын башына салыштырмалуу негизги жеке ТЭЦтерге баалар төмөндөдү.
Казакстан Республикасында күйүүчү-майлоочу майдын баасы, атап айтканда, дизель отунуна Казакстан Республикасынын жарандары үчүн талон системасы киргизилди, дизель майынын талонсуз баасы 80 сом/л болот.
Ошентип, күйүүчү-майлоочу майлардын кымбаттыгы тууралуу маалымат толук ишеничтүү эмес.
Ошондой эле Талас облусунун төмөнкү базарларында абал туруктуу:
2022-жылдын 1-октябрынан тартып чийки сүттүн сатып алуу баасы 30 сом/л түздү, сатып алуу 5-6 сом/л кымбаттады. Бул базардын сезондук мүнөзүнө байланыштуу.
Төө буурчак рыногундагы баа конъюнктурасы Кызмат тарабынан бир нече жолу белгиленгендей, бир топ өзгөрүп, төө буурчактын негизги сорту “подельник” 1 кг үчүн 100 сомдун чегинде сатылып алынган.
Эт базарында баа туруктуу болуп, козу эти 490 сомдон, уй эти 450 сомдон болууда. Облусту көмүр менен камсыз кылуу боюнча 2022-жылдын 14-сентябрында Казакстан Республикасынан көмүрдү автотранспорт менен ташып чыгууга тыюу салынгандыгына байланыштуу Талас облусунун көмүр рыногунда ташып келүүнүн кыскарышы байкалууда. Импорттолгон көмүрдүн баасы 800-1000 сом/т кымбаттады.
Көмүр рыногундагы кырдаалды жөнгө салуу максатында КР Президентинин ыйгарым укуктуу өкүлү менен биргеликте запастарды камсыздоо иштери жүргүзүлүүдө. Маймак темир жол станциясынын аймагында кошумча 2 күйүүчү май базасы түзүлүп, алар Казакстан Республикасынан темир жол менен алынып келинет. Кыргыз Республикасынын Президентинин Талас облусундагы ыйгарым укуктуу өкүлүнүн Казакстандын Кыргызстандагы элчиси жана Жамбул облусунун акими менен сүйлөшүүлөрү (эки облустун кол коюлган меморандумунун негизинде), андан кийин Кыргыз Республикасынын Тышкы иштер министрлиги аркылуу Талас облусуна казак көмүрүн чектөө жана үзгүлтүксүз жеткирүү боюнча расмий кат жөнөтүлгөн.
Ошентип, Талас облусунун СМТ базарларындагы баалардын абалы Кызматтын көзөмөлүндө жана учурда туруктуу, продукциянын жетиштүү запасы бар.
Учурда Жогорку Кеңеште бирдиктүү мамлекеттик баа саясатын ишке ашырууну камсыз кылуу максатында иштелип чыккан, бааларды жана алардын өзгөрүшүн декларациялоону караган жана бардык адамдардын ишинин ачыктыгына жана айкындуулугуна багытталган “Баа түзүү жөнүндө” мыйзам долбоору каралууда. Мыйзам долбоорунун кабыл алынышы кант жана көмүр рынокторунда баа механизмин киргизүүгө, сүт, күйүүчү-майлоочу материалдарды сатып алууга мүмкүндүк берет.