Кыргыз Республикасынын Экономика жана коммерция министрлиги (ЭКМ) бизнес чөйрөсүн жакшыртуу жаатында мамлекеттик саясатты иштеп чыгуу жана ишке ашыруу үчүн жооптуу борбордук аткаруу бийлигинин органы болуп саналат.
Текшерүүнүн бардык түрлөрүн макулдашууда ЭКМ Кыргыз Республикасынын 2007-жылдын 25-майындагы “Ишкердиктин субъекттерине текшерүү жүргүзүүнүн тартиби жөнүндө” Мыйзамын жана Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген тартипте бекитилген Ишкердик субъекттерине текшерүүлөрдү жүргүзүүнүн тартиби жөнүндө Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 2018-жылдын 29-январындагы токтому жобону жетекчиликке алат
Ушул Мыйзамга ылайык, пландуу текшерүүлөр стратегиялык пландарга ылайык жүргүзүлөт, ал эми тобокелдикти баалоого ылайык ЭКМ менен макулдашылган жылдык же кварталдык текшерүү пландары түзүлөт.
Ошол эле учурда, тобокелдиктин чоңдугун эске алуу менен текшерүүгө жаткан бардык субъекттер тобокелдиктин үч даражасынын бирине кирет: жогорку, орто жана анча маанилүү эмес.
Тобокелдиктин даражасына жараша ыйгарым укуктуу орган пландуу текшерүүлөрдүн мезгилдүүлүгүн, бирок тобокелдиктин жогорку даражасы бар субъектилер үчүн жылына бир жолудан ашык эмес, санитардык-эпидемиологиялык тобокелдиктин деңгээли жогору болгон субъекттер үчүн жылына эки жолудан ашык эмес аныктайт, тобокелдиктин орточо даражасы бар субъекттер үчүн 3 жылда бир жолудан ашык эмес, тобокелдиктин анча чоң эмес даражасы бар субъекттер үчүн 5 жылда бир жолудан ашык эмес.
Текшерүүлөр жөнүндө мыйзамдарга ылайык, текшерүүлөрдү координациялоодо баш тартуунун (четтөөнүн) так критерийлери бар, мисалы, текшерүүлөрдүн мезгилдүүлүгүн сактабоо, юридикалык даректин, ИННдин, анонимдүү кайрылуунун жоктугу. Мындай учурларда чарба жүргүзүүчү субъект пландуу жана пландан тышкаркы текшерүүлөрдү жүргүзүүдөн баш тартылышы мүмкүн.
Өз кезегинде, ЭКМ ишкердик субъекттерине пландуу жана пландан тышкаркы текшерүүлөрдү мамлекеттик контролдоочу органдар тарабынан жүргүзүлүүчү proverka.gov.kg ишкердик субъекттеринин ишин текшерүү үчүн МЭКтин расмий порталы аркылуу гана бекитет же четке кагат.
Мындан тышкары, 2007-жылдын 25-майындагы “Ишкердиктин субъекттерине текшерүү жүргүзүүнүн тартиби жөнүндө” Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын 7-беренесине ылайык, пландан тышкаркы текшерүү жүргүзүү үчүн негиз болуп “... ыйгарым укуктуу органдын жеке же юридикалык жактын текшерүү субъекти тарабынан укуктарды жана кызыкчылыктарды бузгандыгы жөнүндө жазуу жүзүндөгү арызы, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органынын жетекчисинин текшерүү субъекти тарабынан укуктар бузулгандыгы жөнүндө жазуу жүзүндөгү кайрылуусу. жана ушул административдик-аймактык бирдиктин калкынын таламдарына карата документтерди, материалдарды жана башка ырастоочу маалыматтарды тиркөө менен чарба жүргүзүүчү субъект тарабынан Кыргыз Республикасынын мыйзамдарын бузгандыгы жөнүндө «башка учурларда пландан тышкаркы текшерүүгө макулдук берүү жокко чыгарылат.
Кыргыз Республикасынын Жаратылыш ресурстары, экология жана техникалык көзөмөл министрлигине караштуу Экологиялык жана техникалык көзөмөл кызматы тарабынан жүргүзүлгөн текшерүүлөр жөнүндө айта кетсек, Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан бекитилген ушул Кызматтын Регламентинин 5-главасынын 11-пунктуна ылайык Министрлердин 2021-жылдын 24-декабрындагы токтомуна ылайык, төмөнкүлөргө укуктуу:
- адамдардын өмүрүн жана ден соолугун камсыз кылуу менен байланышкан өзгөчө кырдаалдарда (экологиялык жана техногендик авариянын коркунучу же келип чыгышы), сутканын убактысына карабастан, жазуу жүзүндөгү жолдомо албай туруп (МЭКтин уруксатысыз) текшерүүлөрдү жүргүзүү; адамдардын ден соолугуна жана айлана-чөйрөгө жол берилгис таасиринин себептерин жана булактарын аныктоо, аларды жоюу боюнча чараларды көрүү.
Ошонлой эле:
- мамлекеттик башкаруу органдарынын жетекчилеринен жана кызмат адамдарынан, юридикалык жана жеке жактардан көзөмөлдөө жана контролдоо функцияларын аткаруу үчүн зарыл болгон документтерди, түшүндүрмөлөрдү, маалыматтарды, экологиялык жана техникалык коопсуздуктун абалы, өндүрүштүк травматизмдин себептери жөнүндө маалыматтарды суроого жана акысыз алууга.
Мындан тышкары, алар токтотууга же тыюу салууга укуктуу:
- адамдардын өмүрүнө жана ден соолугуна, айлана-чөйрөгө коркунуч туудурган экологиялык жана техникалык коопсуздуктун талаптарын бузуу менен юридикалык жана жеке жактардын объекттерин (жумуштарын), айрым өндүрүштүк бирдиктерин жана жабдууларын эксплуатациялоого;
- кооптуу өндүрүштүк объектти куруу, реконструкциялоо, кеңейтүү, техникалык кайра жабдуу жана эксплуатациялоо жана өнөр жай коопсуздугунун талаптарын бузуу менен жүргүзүлүүчү башка иштер.
Ошол. жогоруда аталган Кызмат өзүнүн компетенциясынын чегинде адамдардын өмүрүнө жана ден соолугуна, айлана-чөйрөгө коркунуч туудурган ар кандай объектинин ишин ЭКМдин макулдугусуз токтотуу же тыюу салуу боюнча жетиштүү ыйгарым укуктарга ээ.
Маалымдама маалыматы тиркелет.