2022-жылдын 26-майында Бишкектеги «Новотел» мейманканасында Кыргыз Республикасынын Экономика жана коммерция министри Данияр Амангелдиев модераторлук кылган Евразия экономикалык форумунун ачылышы болду.
Ал белгилегендей, бул форумдун максаттары экономикалык кызматташтыкты мындан ары өнүктүрүү, катышуучулардын чарба жүргүзүүчү субъекттеринин ортосунда кооперативдик байланыштарды калыптандыруу, ошондой эле инвестициялык, инновациялык жана экспорттук потенциал болуп саналат.
Глобалдык дүйнөдөгү интеграциялык процесстер объективдүү реалдуулук болуп саналат жана дүйнөдөгү экономикалык кырдаалдын өзгөрүшүнө байланыштуу бул процесстердин актуалдуулугу жогорулап баратат. Бүгүнкү Евразия экономикалык форумунда экономикалык интеграциянын ар кыл аспектилери боюнча маалымат берилет», - деди министр.
Андан ары форумду ачуу үчүн сөздү Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин Төрагасы Акылбек Жапаровго берди.
Форумдун катышуучулары менен саламдашып жатып, Министрлер Кабинетинин башчысы бул иш-чара буга чейин бир катар себептерден жана жагдайлардан улам эки жолу жылдырылганын, бүгүнкү күндө Кыргызстан мындай ири иш-чараны Евразия экономикалык биримдигинин масштабдуу форумун уюштурууда жана өткөрүүдө пионер болуу сыймыгына ээ болгонун белгиледи.
Форум ЕАЭБ өлкөлөрүнүн да, үчүнчү өлкөлөрдүн да чакан, орто жана ири бизнесине багытталган. Анын максаты – Биримдикке мүчө мамлекеттердин инвестициялык жана инновациялык потенциалын бириктирүү, интеграциялык бирикменин өлкөлөрүнүн бизнесинин ортосунда кызматташтык байланыштарды түзүү, ошондой эле биздин бирикменин көйгөйлөрүн жана өнүгүү келечегин талкуулоо», - деп баса белгиледи ал.
Министрлер Кабинетинин башчысы Форумдун программасы мазмундуу экендигин билдирди: мамлекет башчыларынын катышуусу менен пленардык жыйын өткөрүү пландаштырылууда; ар кыл багыттагы темалардан турган алты панелдик талкууларды, ошондой эле ЕАЭБге мүчө мамлекеттердин агроөнөр жайынын мыкты продукцияларынын көргөзмөсүн өткөрүү да каралган.
Ал ошондой эле панелдик талкуулардын жүрүшүндө дүйнөлүк экономикадагы глобалдык турбуленттик доордо Биримдиктин андан аркы өнүгүшүнө таасир этүүчү эң маанилүү маселелер талкууланат деген ишенимин билдирди.
Мындан тышкары, Стратегия-2025тин негизинде ЕАЭБде кызматташуунун жаңы багыттары жана багыттары, биримдиктин ички рыногун өнүктүрүүнүн жолдору, көйгөйлөр жана андагы тоскоолдуктарды жоюу механизмдери талкууланышы күтүлүүдө.
Бир тараптуу чектөөлөрдүн шартында өнөр жай жана агроөнөр жай комплексин натыйжалуу өнүктүрүү, импортту алмаштыруу жана Биримдикте кооперациялык байланыштарды түзүү маселелерин чечүү биринчи кезектеги милдет болуп саналат. Ошондой эле Евразиялык интеграциянын транспорттук инфраструктурасын өнүктүрүү маселелерин талкуулоо кызыктуу болот, бул ички экспорттук потенциалды ачуу жана продукциянын жаңы рынокторуна чыгуу үчүн кеңири мүмкүнчүлүктөрдү берет.
"Евразиячылык" идеясын жайылтуу, аны кеңири коомчулукка жайылтуу максатында талкуу ачык болот. Форумдун алкагындагы талкуулардын маанилүү компоненти болуп ЕАЭБдин иштешине жаштарды кеңири тартуу жагынан евразиялык интеграциянын жаңы багыттарынын бири болгон жаштардын күн тартибин талкуулоо саналат.
Мындан тышкары, башка маанилүү темаларды талкуулоо сунушталат, мисалы:
- суверенитетти камсыз кылуу жана экономиканы турукташтыруу үчүн ЕАЭБдин интеграцияланган валюта рыногун түзүүнүн маанилүүлүгү;
- ЕАЭБдин бирдиктүү эмгек рыногу үчүн квалификациялуу кадрларды даярдоо үчүн илимий жана окуу жайларды түзүү;
- Биримдиктин аймагында электрондук сооданы өнүктүрүү үчүн жагымдуу шарттарды түзүү, маанилүү маселе - Түштүк Америкадан Түштүк-Чыгыш Азияга чейин чет мамлекеттер, интеграциялык аймактык бирикмелер менен байланыштардын географиясын кеңейтүү.
Ошондой эле Форумдун темасы – «Дүйнөлүк өзгөрүүлөрдүн доорундагы евразиялык экономикалык интеграция. Инвестициялык активдүүлүктүн жаңы мүмкүнчүлүктөрү” деген темада интеграцияны өнүктүрүүнүн артыкчылыктарын жана багыттарын талкуулоо, биримдиктин туруктуу прогрессивдүү өнүгүүсү үчүн экономикалардын резервдерин аныктоо зарыл.
Биримдик ага мүчө өлкөлөрдүн экономикалык өнүгүүсү үчүн кеңири перспективаларды ачат, соода-экономикалык кызматташтыкты өнүктүрүү жана чыңдоо процессинде кошумча атаандаштык артыкчылыктарды түзөт. ЕАЭБ кеңейиши менен ал дүйнөлүк экономиканын негизги субъектисине айланууга жөндөмдүү жана дүйнөлүк экономикалык мамилелерде акыркы он жылдыкта калыптанган бурмалоолорду жана дисбаланстарды жоюуга жардам берет, - деп баса белгиледи А.Жапаров.
Андан соң сөз Евразия экономикалык комиссиясынын Коллегиясынын Төрагасы Михаил Мясниковичке берилди.
ЕЭК Коллегиясынын башчысы М.Мясникович форумду уюштургандыгы үчүн кыргыз тарапка ыраазычылык билдирип, форумга Биримдиктин мүчө-өлкөлөрүнүн гана эмес, үчүнчү мамлекеттердин да кызыгуусу жогору экендигин белгиледи.
Анын айтымында, форумга дүйнөнүн 25 мамлекетинен 2500 катышуучу катталып, 106 маалымат агенттиги форумдун ишин чагылдырууда. Бүгүнкү күндө практикалык натыйжаларды бере турган 17 кызматташтык программасын жана келишимдерди түзүү пландаштырылууда.
«Евразиялык Агроэкспресс» программасынын алкагында бүгүн кол коюлган келишимдерден кийин жакынкы күндөрү Кыргыз Республикасынан Россия Федерациясына продукциянын алгачкы тонналары жеткирилет», - деп кошумчалады ал.
Ошондой эле, анын айтымында, азыр өлкөлөр оор шарттарда, бирок бул чоң мүмкүнчүлүктөргө жол ачат. Ошондуктан интеграциялык мүмкүнчүлүктөрдү түзүү жана өзүн-өзү актаган жана жогорку технологиялуу өндүрүштөрдү түзүүгө басым жасоо абдан маанилүү.
Бүгүнкү форум алдыга коюлган милдеттерди чечүүгө өбөлгө түзөт, ошондуктан алар форумдун катышуучуларын аларды талкуулоого активдүү катышууга чакырат», - деп белгиледи М.Мясникович.
Андан кийин иш тематикалык жайлардагы (Новотел, Шератон, Орион отелдеринде) Форумдун панелдик сессияларында улантылды.
