2022-жылдын январь-апрель айлары үчүн КР социалдык-экономикалык өнүгүүсүнүн негизги көрсөткүчтөрү жөнүндө кыскача экспресс маалымат

Новости
16-Май 2022-ж.
2281

Улуттук статистикалык комитеттин алдын ала эсептөөсү боюнча 2022-жылдын январь-апрель айларында ички дүң продукциянын көлөмү (мындан ары - ИДП) 203,0 млрд сомду жана реалдуу өсүү темпи 105,4%ды түздү (2021-жылдын январь-апрель айларында – 97 ,0%), Кумтөр кенин иштетүү боюнча ишканаларды эсепке албаганда өсүү темпи 103,5%ды түздү (2021-жылдын январь-апрель айларында – 101,4%).


Экономиканын тармактары боюнча көрсөткүчтөр төмөндөгүдөй болду: айыл чарбасында өндүрүштүн көлөмү 2,2%га, курулушта – 2,9%га, кызмат көрсөтүүдө – 3,6%га, өнөр жайында – 11,1%га өскөн. Экономикада пайда болгон тенденциялардын эсебинен номиналдык ИДПнын түзүмүндө товарларды өндүрүүчү тармактардын үлүшү 34,3%ды, кызмат көрсөтүүчү тармактардын үлүшү 47,2%ды түздү.


2022-жылдын январь-апрель айларында өнөр жай ишканалары тарабынан 116,0 млрд сомдук продукция өндүрүлүп, 2021-жылдын тийиштүү мезгилине салыштырмалуу өндүрүштүн көлөмү 10,3%га өскөн. Кумтөр кенин иштетүү боюнча ишканаларды эсепке албаганда – 76,5 млрд сом, физикалык көлөмдүн индекси 102,4%ды түздү.


Өнөр жай өндүрүшүнөн ИДПны түзүүгө оң салым 2,43 пайыздык пункт деңгээлинде бааланат. ИДП өндүрүшүнүн түзүмүндө өнөр жайдын үлүшү 21,7%ды түздү.


Өнөр жайда өсүш мунай продуктуларын (24,3%ке), жыгач жана кагаз буюмдарын, полиграфия ишин (25,8%ке), фармацевтика продукциясын (12,3%ке), машиналарды жана жабдууларды кошпогондо (32,0%ке), тамак-аш продуктыларынан (анын ичинде ичимдиктерден) жана тамекиден (10,1%ке), пайдалуу кендер 2,9%ке негизги металлдарды жана даяр металл буюмдарын өндүрүүнү көбөйтүүнүн эсебинен камсыз кылынды.


Ошол эле учурда химиялык продуктыларды өндүрүүнүн төмөндөшү байкалган:  40,3%ке, резина жана пластмасса буюмдары (37,8%ке), курулуш материалдары (10,5%ке), ошондой эле текстиль өндүрүшү, кийим жана бут кийим, булгаары жана булгаары буюмдарын өндүрүү (1,0%ке), электр энергиясын берүү жана бөлүштүрүү 10,8 процентке, ошондой эле буу менен камсыз кылуу (берүү) 4,7 процентке.


2022-жылдын январь-апрель айларынын жыйынтыгы боюнча каржылоонун бардык булактарынан негизги капиталга инвестициялардын көлөмү 22,7 млрд сомду түзүп, 0,6%га өстү (2021-жылдын январь-апрель айларында 18,6%га азайган).


2021-жылдын январь-апрель айларына салыштырмалуу негизги капиталга инвестициялардын көлөмүнүн өсүшү каржылоонун тышкы булактарынын 10,0%га көбөйүшү менен камсыз кылынды, ал эми ички булактар тескерисинче 1,2%га кыскарды.


Үстүбүздөгү жылдын январь-апрель айларында инвестициялардын негизги көлөмү (алардын жалпы көлөмүнүн 88%дан ашыгы) пайдалуу кендерди казып алуу объекттерин курууга, кайра иштетүүчү өнөр жай ишканаларына, электр энергиясы, газ, буу менен камсыздоого (жабдылышына жана кондициялоо, транспорттук иш жана товарларды сактоо, маалымат жана байланыш, ошондой эле турак жай курулушуна) багытталган..


Экономиканы капиталдаштыруунун көлөмүнүн негизинде 2022-жылдын январь-апрель айларында курулуштун дүң продукциясынын жалпы көлөмү 22,6 млрд сомду түздү, мында 2,9%га (2021-жылдын январь-апрель айларында 17,7%га азайган), үлүшү ИДПнын өндүрүш түзүмү 4,6%ды түздү.


2022-жылдын январь-апрель айларында кызмат көрсөтүүчү тармактардын дүң продукциясы 158,8 млрд сомду түзүп, реалдуу өсүү темпи 4,0%га өстү. Экономиканын кызмат көрсөтүүчү тармактарынын түзүмүндө эң чоң үлүштү дүң жана чекене соода - 30,3%, транспорттук кызмат көрсөтүүлөр - 12,0% ээлейт.


Кызмат көрсөтүү чөйрөсүндө кошумча нарктын көлөмү 87,0 млрд сомду түзүп, өсүү темпи 103,6%ды, кызмат көрсөтүү чөйрөсүндө дефлятор 110,1%ды түздү.


Тейлөө чөйрөсүнүн экономиканын өсүшүнө тийгизген таасири оң болду жана ИДПны түзүүгө салым 1,78 пайыздык пунктту, ИДП өндүрүшүнүн түзүмүндөгү үлүшү 47,2%ды түздү.


Тейлөө чөйрөсүнүн өсүшүнө негизги таасир этүүчү фактор болуп экономикалык активдүүлүктүн жанданышы, негизги соода өнөктөштөр болгон коңшу мамлекеттердин экономикасынын өсүшү жана тейлөө чөйрөсүндөгү чектөөлөрдүн алынып салынышы саналат. Мындан тышкары, негизги каттамдар боюнча каттамдардын көбөйүшү жана жүк агымынын көбөйүшү транспорттук кызмат көрсөтүүлөрдү 12,3%га көбөйтүүгө мүмкүндүк берди.


Үстүбүздөгү жылдын январь-апрелинде (өткөн жылдын декабрына салыштырганда) республика боюнча жалпысынан керектөө бааларынын өсүшү 7,1% түздү. Мында тамак-аш азыктарына жана алкоголсуз суусундуктарга, ошондой эле алкоголдук ичимдиктерге жана тамеки буюмдарына баалар 9,8%га, азык-түлүк эмес товарларга - 4,2%га, калкка көрсөтүлгөн кызмат көрсөтүүлөргө тарифтер 2,4%га жогорулаган.


Үстүбүздөгү жылдын апрель айында өткөн айга салыштырмалуу керектөө бааларынын жана тарифтеринин жогорулашы республиканын бардык аймактарында белгиленген. Мында алардын максималдуу өсүшү (3,8%) Ош шаарында катталган.


Республика боюнча орточо айлык эмгек акы 20943 сомду түздү (чакан ишканалардын кызматкерлерин эсепке албаганда жана 11,4% өстү. Экономикалык иштин бардык түрлөрүндөгү ишканаларда жана уюмдарда орточо айлык чегерилген эмгек акынын өсүү темпинин өсүшү байкалды.


Эң олуттуу өсүш саламаттыкты сактоо жана калкты социалдык жактан тейлөө (32,7%), тоо кендерин казып алуу (29,3%), транспорт жана товарларды сактоо (19,7%), кесиптик, илимий жана техникалык ишмердүүлүк (19,0%) искусство, көңүл ачуу жана эс алуу (18,6%), курулуш (17,4%), каржылык ортомчулук жана камсыздандыруу (17,4%) жана өндүрүш (өндүрүш) (14,1%). чөйрөсүндө байкалган.


Кыргызстандын тышкы соода жүгүртүүсү 2022-жылдын январь-март айларында 2108,7 миллион долларды түздү жана 2021-жылдын январь-мартына салыштырмалуу 48,4%га көбөйдү.


Кыргыз Республикасынын экспорту 367,1 млн долларды түздү жана 13,7%га азайган.

Импорттук түшүүлөр 1,7 эсеге көбөйүп, 1741,6 млн долларды түздү же 762,5 млн.долларды түздү.


Соода балансынын тартыштыгы 1374,5 миллион долларды түздү. (2021-жылдын 3 айы – 552,6 млн. доллар).


2022-жылдын январь-мартында Кыргыз Республикасынын ЕАЭБ өлкөлөрү менен өз ара соодасынын көлөмү 835,4 миллион АКШ долларын түзүп, 2021-жылдын январь-мартына салыштырмалуу 21,3%га өстү.


2022-жылдын январь-мартында республиканын ЕАЭБ өлкөлөрү менен өз ара соодасынын эң чоң үлүшү Россияга (68,6%) жана Казакстанга (29,6%) туура келген.





Онлайн кайрылуу