2022-жылдын 13-майында КР Экономика жана коммерция министринин орун басары Вероника Исаева Жамбыл облусунун Карасуу (Актилек) постунун Кордай айылында КР Парламентинин Мажилисинин,  КР Жогорку Кеңешинин Эл аралык иштер, коргоо, коопсуздук жана миграция боюнча комитеттеринин жана Жогорку Кеңештин Мыйзам чыгаруу жыйынынын биргелешкен көчмө жыйынына катышты. 

Жолугушуунун жүрүшүндө тараптар «Карасу» (Актилек) көзөмөл-өткөрмө пункту менен таанышып, ал жерден канча жүк ташуучу унаа өтүп жаткандыгы боюнча депутаттарга түшүндүрүү иштери жүргүзүлдү.

Отурумдун жүрүшүндө КР КР келип жаткан жана транзиттик жүктөргө карата Казакстан Республикасынын ыйгарым укуктуу органдары тарабынан жүргүзүлүп жаткан контролдук-инспектордук иш-чараларынын маселелери каралды.

Куттуктоо сөзүндө министрдин орун басары В.Исаева Казакстан тарапка жолугушууну уюштургандыгы үчүн ыраазычылык билдирип, эки өлкөнүн ортосундагы сооданын ырааттуу өнүгүшү, коңшулук жана географиялык жакындыктын, бир туугандык мамилелердин, маданий жана тилдик окшоштуктардын маанилүүлүгүн белгиледи.

«Биздин сиздер менен кызматташуубуз эки тараптуу негизде гана эмес, КР менен КР Евразиялык экономикалык биримдик жөнүндө келишимдин толук укуктуу мүчөлөрү болгон эл аралык жана аймактык бирикмелердин алкагында да өнүгүп жатат», - деп баса белгиледи ал.

Казакстан Республикасы менен соода-экономикалык мамилелердин мындан аркы өнүгүшүн белгилеп, министрдин орун басары КР ыйгарым укуктуу органдары тарабынан көзөмөл жүргүзүү жана ишке ашыруу жолу менен жүргүзүлүп жаткан мамлекеттер ортосундагы мамлекеттик КР системалуу көйгөйлөргө тынчсыздануусун билдирди. КР аймагынан КР аймагына жөнөтүлгөн, ошондой эле транзиттик жол менен өтүп жаткан жүк ташуучу унааларды текшерүү иш-чаралары, өз ара соода мүмкүнчүлүктөрүн толук пайдалануу үчүн эки тараптуу чечүү зарыл, - деп билдирди В.Исаева.

Белгиленгендей, бул тоскоолдук КР жүк ташуу ишканаларынын ишине терс таасирин тийгизет, анткени өткөрүү пункттарында узакка созулган жана кылдат текшерүүлөр төмөнкүлөргө алып келет:

- жеткирүү мөөнөтүн көбөйтүү;

- транспорттук чыгымдардын кымбатташы (токтотмо, түшүрүү/жүктөө).Ошондой эле, туура эмес түшүрүү жана жүктөө учурунда жөнөтүлгөн товарларга зыян келтирүү фактылары аныкталган (видео жазуу бар).

Белгилүү болгондой, 2020-жылдын 9-июнунда Комиссиянын Коллегиясынын отурумунда ЕАЭБтин товарларына карата КР тарабынан Кыргыз-казак  мамлекеттик чек арасында өткөрүү пункттарында жүргүзүлүп жаткан контролдук-инспектордук иш-чаралар жөнүндө маселе каралды. 

ЕЭК Коллегиясынын кароосунун жыйынтыгы боюнча протокол кабыл алынды, анда Казакстан Республикасы тарабынан көрүлүп жаткан чаралар ЕАЭБдин ички рыногунда тоскоолдук болуп саналат. ЕЭК Коллегиясы КР Өкмөтүнө төмөндөгүлөр боюнча ыкчам чараларды көрүүнү суранды:

- КР импорттолуучу ЕАЭБ товарларына карата "толук" контролду алып салуу;

- транспорт каражаттарын кыргыз-казак мамлекеттик чек арасы аркылуу өткөрүү жол-жоболорун тездетүү жана жөнөкөйлөтүү;

- ЕАЭБ мыйзамдарында каралбаган контролдун бардык түрлөрүн колдонууну алып салуу;

- тез бузулуучу, сезондук товарлар, тамак-аш үчүн "жашыл коридорлорду" камсыз кылуу.

2022-жылдын 19-апрелинде КР Министрлер Кабинетинин Төрагасынын биринчи орун басары Арзыбек Кожошев КР Вице-премьер-министри – соода жана интеграция министри Бахыт Султанов менен жүк ташуучу унаалардын топтолушу боюнча кеңешме өткөргөн эле. Кыргыз-казак мамлекеттик чек арасы боюнча төмөнкүдөй макулдашууларга жетишилди:

- КР Финансы министрлигине караштуу Мамлекеттик салык кызматы ташылган товарларга электрондук эсеп-фактуралары жок жүк ташуучу транспорт каражаттарын Кыргыз Республикасынын аймагынан чыгарууга жол бербеши керек;

- КР Финансы министрлигинин Мамлекеттик кирешелер комитети КР ЕАЭБ өлкөлөрүнө аймагы аркылуу транзиттик ташылган товарларга электрондук эсеп-фактуралары бар жүк ташуучу унааларга карата текшерүү жана контролдоо иш-чараларын жүргүзбөсүн ;

- КР КР декларацияланбаган импорттук товарлар электрондук эсеп-фактураларда табылган учурда, КР Финансы министрлигинин Мамлекеттик кирешелер комитети транспорт каражаттарын КР аймагына кайтаруу боюнча чараларды көрөт;

- Электрондук эсеп-фактураларда декларацияланбаган товарларды идентификациялоо автотранспорт каражатынын жүк бөлүгүн ачуу зарылдыгын жокко чыгарган инспекциялык комплексти колдонуу менен жүргүзүлүшү мүмкүн.

Мындан тышкары туристтик сезонго даярдык маселеси каралды.

Отурумдун жыйынтыгында КР Жогорку Кеңешинин Эл аралык иштер, коргоо, коопсуздук жана миграция боюнча комитеттери менен КР Парламентинин Мажилисинин ортосундагы Кыргыз-казак мамлекеттик чек арасында жүк ташуучу унаалардын тыгынын алдын алуу максатында эки өлкөнүн ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдардын ишин күчөтүү жөнүндө Протоколго кол коюу чечими кабыл алынды.