Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 2018-жылдын 29-июнундагы № 306 “Кыргыз Республикасынын Салык кодексинин 156-1 жана 282-беренелерин ишке ашыруу боюнча чаралар жөнүндө” токтомуна ылайык, электрондук документ түрүндө эсеп-фактураны милдеттүү тариздөө 2020-жылдын 1-январынан тартып ишке ашырылат.

Кыргыз Республикасынын өкмөтүнүн 2019-жылдын 15-апрелиндеги № 161 токтомуна ылайык, 2019-жылдын 1-июлунан тартып эсеп-фактураны электрондук документ түрүндө колдонуу боюнча пилоттук долбоор өткөрүлүүдө.

Электрондук эсеп-фактуралар системасын киргизүүнүн негизги максаты болуп, салык милдеттенмелерин аткарууну жөнгө салуу жол-жоболорун жөнөкөйлөштүрүү, ишкердик субъекттерине жагымдуу шарттарды түзүү саналат.

Бул долбоордун милдеттери болуп төмөнкүлөр саналат:

- Кыргыз Республикасынын салык төлөөчүлөрү үчүн салык салуунун Заманбап эрежелери менен камсыздоо;

- электрондук эсеп-фактураларды колдонуу жаатында Кыргыз Республикасынын мыйзамдарын шайкеш келтирүү;

- ЕАЭБге мүчө мамлекеттерге товарларды экспорттоо боюнча тоскоолдуктарды минималдаштыруу;

- салык төлөөчүлөрдүн жана салык органдарынын электрондук эсеп-фактураларын колдонууда убактылуу жана эмгек чыгымдарын кыскартуу;

- салык төлөөчүнүн салык органдарынын кызматкерлери менен болгон байланышын азайтуу, бул коррупциялык көрүнүштөрдүн азайышына алып келет;

- электрондук документ жүгүртүүнү жана алдын ала салык отчетун автоматтык түрдө даярдоо мүмкүнчүлүгүн түзүү.

Электрондук эсеп-фактуранын шексиз артыкчылыгы анын ыкчамдыгы болуп саналат. Эгерде мурда башка аймактарга болгон контрагентке оригиналдуу (кагаз) эсеп-фактураларды жөнөтүү учурунда бир кыйла убакытты (күндөр, жумалар) алган болсо, эми ага салык төлөөчүнүн бир нече мүнөтү гана кетет.

Мындан тышкары, электрондук эсеп-фактуралар жана башка документтер менен алмашуу уюмдарга иштин кагазсыз түрүнө өтүүгө мүмкүнчүлүк берет, бул өз кезегинде, чыгымдардын жок дегенде эки беренесин – кеңсе жана почта чыгымдарын азайтууга алып келет.

Жогоруда айтылгандардан тышкары, документтерди алмашуунун бул ыкмасынын талашсыз артыкчылыгы, эсеп-фактураларды тариздөөдө кетирилген бир катар катачылыктардан качуу болуп саналат.

Электрондук эсеп-фактураларды киргизүү мамлекеттик бюджеттин киреше бөлүгүнө оң таасирин тийгизет, анткени салыктык башкаруунун заманбап куралдары пайда болот.

Салык милдеттенмелерин аткаруу эрежелерин жакшыртуу бизнес-чөйрөнү жакшыртуу, экономиканы өнүктүрүү жана инвесторлор үчүн республиканын жагымдуулугун жогорулатуу фактору болуп калат. Кыргыз Республикасында бизнес жүргүзүү шарттары жакшырат, анткени ак ниет салык төлөөчүлөрдүн атаандаштыкка жөндөмдүүлүгү жогорулайт.