Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 2019-жылдын 28-июнундагы “Кыргыз Республикасынын Экономика министрлигинин алдындагы “Мамлекеттик-жеке өнөктөштүк борбору” мамлекеттик мекемесин түзүү жөнүндө” токтомуна ылайык КР ЭМ караштуу “МЖӨ борбору” түзүлдү.
Акыркы 4 жылда Кыргыз Республикасынын Өкмөтү инфраструктуралык долбоорлорду ишке ашыруу үчүн МЖӨ механизмдерин киргизүүгө жана колдонууга өзгөчө маани бере тургандыгын белгилеп кетүү маанилүү. Дүйнөлүк тажрыйба көрсөткөндөй МЖӨ долбоорлору кандай гана болбосун инвестициялык долбоордун акыркы өнүмүнө жетишүүгө алда канча натыйжалуу мүмкүндүк берет. Ошондой эле МЖӨнү колдонуу мамлекеттин бюджеттик каражаттарын өзүнүн кызматтарын ишке ашыруу үчүн сарамжалдуу пайдаланууга мүмкүндүк берет.
Мамлекеттик карыз көбөйүү тенденциясына ээ экендигин эске алуу менен Өкмөт тарабынан инвестициялык саясатты диверсификациялоо, экономиканын тышкы карыздарга көз карандылыгын төмөндөтүү жагына тиешелүү чечим кабыл алынган. Жүргүзүлгөн реформалардын натыйжасы катары, азыркы учурда МЖӨнүн ченемдик-укуктук базасы толук түзүлгөн жана мыкты эл аралык тажрыйбага ылайык келет. МЖӨ рыногунун эл аралык рейтингине ылайык, Кыргызстан бул багытта жылышууда олуттуу ийгиликтерге ээ.
Ошентип, 2019-жылдын март айынын башында Аналитикалык бөлүм Economist Group гезитине “Азия 2018-жылы МЖӨ үчүн чөйрөнү баалоо” отчетун жарыялады, ага ылайык, Кыргыз Республикасындагы МЖӨ рыногу 61 упайды жалпы баалайт жана тийиштүүлүгүнө жараша “өнүккөн” МЖӨ рыногу менен өлкөлөрдүн тобуна киргизилген. Кыргыз Республикасы 2018-жылга чейин 2 ирет (2012 жана 2014-ж.ж.) төмөн бааланган жана “өнүгүп жаткан” МЖӨ рыногу менен өлкөлөрдүн тобунда болгон (тиешелүү түрдө 25.6 жана 29.5 упай), тактап айтканда 2014-жылдан 2017-жылга чейинки мезгилде Кыргыз Республикасы 3 жылдын ичинде “өнүгүп келе жаткан” МЖӨ тобунан “өнүгүп жаткан” МЖӨ рыноктору тобунан өтүп, “өнүккөн” өлкөлөр тобуна дароо кирди. 2018-жылды баалоонун жыйынтыгы боюнча биздин өлкө Казакстан, Армения, Грузия, Тажикстан сыяктуу коңшу өлкөлөрдөн алдыда турат.
Бүгүнкү күндө бизде төмөнкүлөр бар:
- 45 долбоордун идеялары;
- 18 ТЭН иштелип чыкты/даярдоо стадиясында;
- 3 долбоор боюнча тендер ийгиликтүү өткөрүлдү;
- 1- орун МЖӨ чөйрөсүнүн даярдыгы боюнча Борбордук Азия.
Бул-МЖӨ долбоорлорун андан ары илгерилетүү жана өнүктүрүү үчүн Борбор түрүндө жооптуу мамлекеттик мекемени түзүүнүн зарылдыгын пайда кылган негизги факторлор болуп эсептелет.
МЖӨ борбору Жалпы улуттук жана муниципалдык маанидеги инфраструктуралык долбоорлорду колдоо жана өнүктүрүүнү тездетүү жана мамлекеттик жана муниципалдык башкаруунун инфраструктураны өнүктүрүү боюнча кызмат көрсөтүүлөрүнүн сапатын жогорулатуу максатында мамлекеттик-жеке өнөктөштүктүн ар кандай куралдарын пайдалануу аркылуу өз ишин жүзөгө ашырат.
МЖӨ борборунун негизги милдети квалификациялуу даярдоо, МЖӨ долбоорлорун уюштуруу жана коштоо жана министрликтерге, ведомстволорго жана муниципалдык органдарга МЖӨ каражаттарын өркүндөтүү боюнча көмөк көрсөтүү болуп саналат.
Ушуга байланыштуу, борбор Кыргыз Республикасындагы мамлекеттик-жеке өнөктөштүктүн механизмдерин жылдырууга байланышкан, башкаруучулук функцияларды ишке ашыруучу бирдиктүү мамлекеттик мекеме, КР Өкмөтүнүн токтому менен КР Инвестицияларды алдыга жылдыруу жана коргоо боюнча агенттигинин функциясын өткөрүп берүү каралууда. МЖӨ борборунун бюджети Азия Өнүктүрүү Банкы тарабынан каржылануучу экономиканы диверсификациялоо программасын ишке ашыруунун алкагында каралган каражаттардын эсебинен түзүлөт.
Мындан тышкары, МЖӨ борборун түзүү жана анын иштеши Кыргыз МЖӨ рыногунун атаандашууга жөндөмдүүлүгүн жогорулатууга, ошондой эле жалпысынан өлкөнүн инвестициялык жагымдуулугуна олуттуу түрдө таасирин тийгизет.
