Кыргыз Республикасынын Экономика жана коммерция министрлиги, БУУнун Өнүктүрүү программасынын-Кыргызстан менен биргеликте, өсүү борборлорун алгачкы пландаштыруу боюнча өлкөдөгү биринчи бирдиктүү методологияны иштеп чыгууну баштады. Бул демилге "Россия-БУУӨП өнөктөштүгүнүн алкагында билимди башкаруу жана потенциалды өнүктүрүү" долбоорунун (III фаза) эксперттик колдоосу менен жүргүзүлүүдө.
Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин 2025–2030-жылдарга карата өсүү борборлорун түзүү жана өнүктүрүү программасын ишке ашыруу максатында, башкы планды иштеп чыгууга стандартташтырылган мамилени аныктоочу методология иштелип чыкты.
Башкы план - бул аймактык өнүктүрүү боюнча коомдук, комплекстүү стратегиялык документ, анда өсүү борборлорун өнүктүрүүнүн узак мөөнөттүү келечеги баяндалат.
Анын түзүмү жалпы максаттарды - жашоо сапатын жакшыртууну, экономикалык өнүгүүнү жана айлана-чөйрөнү жакшыртууну - бала бакчалардагы жана мектептердеги бош орундардын саны, жөө басуу аралыгындагы сейил бактардын болушу жана PM2.5 абанын булгануу деңгээли сыяктуу конкреттүү жана өлчөнө турган көрсөткүчтөргө айландырууга мүмкүндүк берет.
Кыргыз Республикасынын Экономика жана коммерция министринин биринчи орун басары Чоро Сейитов мындай деп белгиледи:
"Бирдиктүү башкы пландоо методологиясын иштеп чыгуу аймактарды системалуу өнүктүрүүгө карай маанилүү кадам болуп саналат. Биз ар бир шаарга жана облуска так маалыматтарга, коомчулуктун катышуусуна жана туруктуу өсүш үчүн так көрсөткүчтөргө таянып, келечегин пландаштырууга мүмкүндүк берген куралды түзүп жатабыз".
Башкы план шаардын жана анын айланасындагы аймактардын келечектеги өнүгүүсү боюнча комплекстүү көз карашты түзөт. Жергиликтүү администрациялар жана кеңештер, бизнес коомчулугу, коммерциялык эмес уюмдар, тургундар, эксперттер жана мамлекеттик органдар аны түзүүдө негизги ролду ойношот. Өнүктүрүү процесси ачык жана камтуучу: бардык кызыкдар тараптардын пикирлери алгачкы этаптардан баштап чогултулуп, эске алынат. Башкы план бекитилгенден кийин, аны ишке ашыруу инвесторлор, коомчулук жана өнүктүрүү институттары үчүн ачык-айкын жана көзөмөлдөнүүчү болот.
БУУнун Өнүктүрүү программасынын Кыргыз Республикасындагы туруктуу өкүлү Александра Соловьева мындай деп баса белгиледи:
"Башкы пландоо - бул аймактардын туруктуулугун жана атаандаштыкка жөндөмдүүлүгүн жогорулаткан эл аралык практика. Биз Кыргыз Республикасын адилеттүү, экологиялык жактан таза жана жашоого ыңгайлуу шаарларды жана коомчулуктарды калыптандырууга жардам бере турган биринчи улуттук методологияны иштеп чыгууда колдоого кубанычтабыз".
Маалыматтарды милдеттүү түрдө географиялык жактан аныктоонун аркасында башкы пландар пландаштырылган трансформацияларды, инфраструктуралык өзгөрүүлөрдү жана өсүү тенденцияларын так чагылдырган картографиялык материалдардын олуттуу массивин камтыйт.
Башкы пландоонун негизги натыйжаларынын бири экономикалык артыкчылыктарды, транспорттук жүктөмдөрдү, социалдык инфраструктуранын муктаждыктарын, турак жай жана коммуналдык кызматтар системаларын жана экологиялык талаптарды шайкеш келтирген комплекстүү аймактык өнүктүрүү долбоорлору болот.
Башкы пландарды түзүү Кыргызстандагы шаарлардын жана айылдык райондордун ачык, тең салмактуу жана алдын ала айтууга боло турган өнүгүүсүнө карай маанилүү кадам болуп, туруктуу өсүштүн пайдубалын түптөп, калктын жашоо сапатын жакшыртат.
